Niet visumvrij, maar wél een vijfjarenvisum voor Surinamers
| starnieuws | Door: Redactie
Khalid Saboerali De discussie over visumvrij reizen naar Europa duikt met regelmaat op, alsof het ergens net buiten handbereik in de lucht hangt. Het is een aantrekkelijk idee: je koopt een ticket,
je pakt je koffer, je loopt bij aankomst op Schiphol gewoon door. Geen afspraak, geen documenten, geen nerveuze blik richting de medewerker van VFS Global. Voor een land met zo’n hechte band met Nederland lijkt dat haast vanzelfsprekend. Toch is het goed om te erkennen dat visumvrij reizen op dit moment vooral een wens is. Niet omdat Suriname het niet verdient, maar omdat het simpelweg niet binnen de beslissingsruimte van één land ligt.Visumvrij reizen vergt namelijk een besluit van de volledige Europese Unie. Nederland kan dat niet alleen regelen, net zomin als Portugal, Spanje of Duitsland dat zelfstandig kunnen. En
in een Europa dat steeds kritischer kijkt naar migratie, arbeidsmobiliteit en grenscontrole, is zo’n besluit eerder iets voor de lange adem dan voor morgen of overmorgen. Wie eerlijk kijkt, moet dus zeggen: ja, het zou mooi zijn — maar nee, het komt niet snel.Maar dat betekent niet dat we stil hoeven te blijven staan. Terwijl we naar dat verre doel kijken, staat er vlak voor ons iets dat onvoldoende wordt benut: het multiple-entry Schengenvisum dat tot vijf jaar geldig kan zijn. Geen toekomstplan, geen wetswijziging, geen politiek gevecht in Brussel. Het is een mogelijkheid die nu al bestaat.Dat is geen theoretische constructie. De Europese Unie past dit model al toe richting verschillende derde landen. Reizigers uit onder meer Turkije, India, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten kunnen, mits zij herhaaldelijk aantonen correct te reizen en terug te keren, sneller toegang krijgen tot meerjarige en multiple-entry Schengenvisa. In sommige gevallen verloopt dat via een opbouwmodel, waarbij succesvolle visumaanvragen leiden tot geleidelijke uitbreiding van de geldigheid, totdat vijfjarige visa standaard mogelijk zijn. Met andere woorden: Europa doet dit al — de deur staat open — alleen Suriname staat nog niet structureel in die rij.Ook buiten Europa bestaat dit principe. Veel Surinamers kennen het voorbeeld van het toeristenvisum voor de Verenigde Staten: een VSA-visum dat doorgaans vijf tot tien jaar geldig is en meerdere inreizen toelaat, zonder elk jaar opnieuw het proces te doorlopen. Dat systeem werkt, het stimuleert legaal reizen en schept duidelijkheid voor reizigers en autoriteiten. Het zou goed zijn als Suriname pleit voor een soortgelijke, maar binnen het Schengenrecht passende variant: één aanvraag, meerdere jaren geldig, met heldere voorwaarden en controleerbare terugkeer.Een vijfjarenvisum zou niet alleen symbolisch, maar praktisch verschil maken. Neem iemand met kinderen in Nederland. Nu vraagt die persoon vaak elk jaar opnieuw een visum aan, verzamelt telkens weer papieren, betaalt opnieuw kosten en hoopt dat alles op tijd rondkomt. Met een langer durend visum verdwijnt die herhaling uit het proces. Familiebezoek wordt weer familiebezoek — zonder dat het voelt alsof men ieder jaar examen moet doen om Europa binnen te mogen.Ook voor professionals, ondernemers, studenten en artiesten zou dit een verlichting zijn. Surinaamse professionals die zich in Nederland bijscholen, promovendi die onderzoeken presenteren, deelnemers aan congressen — zij zouden veel efficiënter kunnen reizen als niet elk jaar opnieuw hetzelfde dossier aangeleverd hoeft te worden. Een vijfjarenvisum betekent academische vrijheid, continuïteit, minder administratieve belasting en meer focus op inhoud in plaats van op uitstelstress. Voor ondernemers aan beide zijden van de oceaan betekent het dat handel soepeler verloopt, afspraken sneller worden gemaakt en de samenwerking groeit.Sommigen vrezen dat ruimere visa zullen leiden tot vertrek van kenniskrachten, maar die zorg wordt vaak groter voorgesteld dan hij is. Een visum, hoe lang ook geldig, geeft geen recht op werken of wonen. Daarvoor blijven aparte procedures gelden. Wie wil emigreren, doet dat omdat omstandigheden elders gunstiger zijn — niet omdat een visum langer geldig is. Een vijfjarenvisum verandert dus niet de richting van migratie, maar wel de bejegening van reizigers: minder wantrouwen, meer vertrouwen.Het vraagt van Suriname dat het diplomatiek inzet op ruimer gebruik van bestaande regels, in plaats van te wachten op een unaniem EU-besluit. Nederland en andere Schengenlanden kúnnen dit al; ze moeten het alleen structureel toepassen.We hoeven de grote deur naar visumvrij reizen niet te forceren. We kunnen beginnen met de deur die al op een kier staat. Misschien komt visumvrij reizen naar Europa ooit. Maar het vijfjarenvisum kan morgen al binnen handbereik liggen. We hoeven er alleen om te vragen.Khalid N.A. Saboerali
| starnieuws | Door: Redactie
