CHIQUITA TREKT ZICH TERUG UIT PANAMA: EEN WAARSCHUWING DIE SURINAME MOET WAKKER SCHUDDEN
| united news | Door: Redactie
De recente beslissing van Chiquita Brands om al haar activiteiten in Panama te staken en ruim duizend werknemers te ontslaan, is meer dan louter nieuws uit Centraal-Amerika. Het is een terugkerend fenomeen in Zuid-Amerikaanse en Caribische landen en dient als een luide waarschuwing voor Suriname, dat de potentie heeft om een belangrijke speler te worden in de mondiale bananenexport, maar ook de littekens van het verleden draagt.
De Amerikaanse bananengigant Chiquita heeft een definitieve streep gezet onder haar aanwezigheid in Panama. Dit resulteert in het ontslag van 1.189 resterende werknemers, een besluit dat op 18 juli 2025 van kracht wordt. Eerdere
Een Bittere Geschiedenis van Afhankelijkheid en Vertrek
Deze gebeurtenis in Panama is geen op zichzelf staand incident in de regio. De geschiedenis van Latijns-Amerika is doorspekt met verhalen over machtige fruitmaatschappijen – vaak de voorlopers van Chiquita – die
Suriname kent deze pijnlijke erfenis maar al te goed. In de jaren zestig probeerde Chiquita zelf voet aan de grond te krijgen in de Surinaamse bananensector, maar stuitte op politieke weerstand. Het Belgische FAI (Fruit Agricultural Industries) nam die rol over en beheerste jarenlang de Surinaamse bananenexport. Echter, begin jaren 2000 herhaalde de geschiedenis zich op een bittere wijze: FAI vertrok plotseling, met miljoenen aan schulden en onbetaalde verplichtingen. Duizenden Surinamers verloren hun baan, plantages bleven verlaten achter, en de staat en de gemeenschappen werden berooid achtergelaten.
De Huidige Status van de Surinaamse Bananenindustrie
Na het vertrek van FAI werd de bananensector in Suriname in 2002 via de Stichting tot Behoud van de Bananensector in Suriname (SBBS) een staatsbedrijf, mede dankzij steun van de Europese Unie. Hoewel er periodes waren van succes, zoals het behalen van het ‘Global GAP’-certificaat in 2008 voor export naar de Europese markt, kampte SBBS ook met uitdagingen zoals stakingen en de wereldwijde economische crisis. In 2014 vond een privatisering plaats, waarbij een Nederlandse groep, onderdeel van het voedingsimperium van de Belgische ondernemer Hein Deprez, 90 procent van de aandelen overnam. Echter, ook deze investering liep uit op een financiële kater voor Suriname, met schulden van miljoenen dollars en de noodzaak voor de Surinaamse overheid om in 2020 noodgedwongen het roer weer over te nemen. De bananensector in Suriname is vandaag de dag een relatief kleine speler op de exportmarkt vergeleken met andere exportproducten als goud, maar het potentieel blijft onmiskenbaar.
Een Oproep tot Economische Zelfbeschikking
Het scenario in Panama moet een wake-upcall zijn voor Suriname. Gezien de vruchtbare gronden, het geschikte klimaat en de ligging heeft Suriname alle faciliteiten om niet alleen een groot bananenexportland te worden, maar dit op een duurzame en soevereine wijze te doen. De les van het verleden is duidelijk: overmatige afhankelijkheid van externe spelers en gebrek aan controle over de eigen keten kan leiden tot economische en sociale rampspoed.
Nu Minister Basaron zijn ambitie uitspreekt om de kloof tussen publieke en private sector te dichten en Suriname naar “zelfbeschikking” te leiden, ligt er een cruciale taak om de bananensector – en andere strategische sectoren – te herstructureren. Dit betekent investeren in lokale capaciteit, het ontwikkelen van duurzame productieprocessen, diversificatie van exportmarkten en het creëren van een robuuste, eerlijke keten die Surinaamse arbeiders en de Surinaamse economie op de lange termijn ten goede komt. Alleen zo kan Suriname voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt en de rijke potentie van haar land ten volle benut wordt.
UNITEDNEWS
| united news | Door: Redactie
